Nemám zmysel pre orientáciu. Najprv jeden príklad.
Na lesné prechádzky chodím rada sama. Je to čas, kedy som sama s Ním. Je to aj čas, kedy si nechávam liečiť smútky. Je to čas, ktorý nie je osamelosťou, ale hojivou samotou. A osamote si tiež viem najlepšie vychutnať všetko, čo nám ľuďom stvorenstvo ponúka. Ticho, rôzne vône, stromy a kríky, šuchot popadaného lístia pod nohami, spev vtákov, pasúce sa srnky v diaľke, šum bobrej hrádze na inak pokojnej rieke… skrátka romantika, ktorú znásobí už len západ slnka. Západ slnka je však nebezpečný, keď ide človek ako ja sám. Človek ako ja – to znamená človek blúdiaci, ktorý sa nestratí len na miestach, ktoré pozná ako vlastnú dlaň. Podmienky na to sú: mať daný priestor prejdený aspoň päťdesiatkrát za posledné dva mesiace, najlepšie v prítomnosti niekoho, kto tento úsek lesa dobre pozná. Maximálna doba exspirácie priestorovej orientácie je dva a pol až tri mesiace. Neviem, čo mi to napadlo, ale raz som sa vybrala sama do lesa na miesto, na ktorom som predtým bola len štyridsaťsedemkrát. Veď, čože je to päťdesiatka? Nielenže som precenila svoje orientačné schopnosti, neodhadla som ani rýchlosť, s akou tma preberá vládu nad dňom akonáhle slnko zmizne z dosahu. Nadchýnanie sa nad krásou prírody sa razom zmenilo na divný pocit, že zrazu je tu tuším akosi tmavšie. Divný pocit sa preklenul do pomerne veľkej obavy pri prvom šuchnutí lístia, ktoré nespôsobili moje nohy. To sú určite divé svine s mláďatami! Vydýchla som si až po zistení, že autorom toho podozrivého zvuku bol zajac, rovnako vystrašený zo mňa ako ja z diviakov. Zrýchlila som krok. Nevedela som, či mám byť čo najtichšie alebo, naopak, vyrábať hluk. Prirodzenejšie mi bolo byť ticho. Chcela som počuť, keď sa budú ku mne blížiť tie svinky. V tichu sa mi aj lepšie sústredilo na cestu. Pardon, na cesty. Prišla som na križovatku, ktorú som si nepamätala. Prečo je tu zrazu viacero chodníkov?? Skúsila som ísť po každom z nich, ale vždy som sa vrátila na rovnaké miesto. Točila som sa v kruhu. Toľko ciest a vlastne žiadna. Už sa mi žiaden strom nezdal známy. Bola som si istá, že som v cudzom lese…
Dopadlo to dobre, nemusel ma hľadať vrtuľník ani svorka psov, čo je fajn, lebo svoriek psov sa dosť bojím. Koľkokrát som sa stratila, toľkokrát som sa zatiaľ aj našla alebo ma našiel niekto druhý. Stratila som sa už pri prechádzkach mestami, je jedno, či doma alebo v zahraničí, v Španielsku na camine, v Tatrách, v Malých Karpatoch v polotme a bez signálu (to len bola sranda), v podstate v každom slovenskom pohorí, kde som bola, alebo aj na obyčajnej prechádzke v lese za dedinou. A, samozrejme, aj na cestách autom (lebo presne tú odbočku, na ktorú máte odbočiť, presne tú zbadáte až ste už niekoľko metrov za ňou a vám už neostane nič iné než prepočítavanie, ktoré vás niekedy zavedie do ďalekých diaľok ďaleko od vašej odbočky). Nevyznám sa v mapách (naozaj, skúšala som to) a navigácia sa nevyzná vo mne. Stratila som sa občas aj s kamošmi, nie len, keď idem sama. Vtedy sa vždy tak trochu poteším, že sa to stáva aj druhým. Absencia zmyslu pre orientáciu by mohla byť moja superschopnosť, keby to bola schopnosť a keby to bolo super. Než som dostala jednu z najdôležitejších rád môjho života, riešila som danú situáciu stratenia sa najprv plačom. Nič to síce nevyrieši, ale trochu to v tej bezradnosti pomáha. Teraz si tiež občas poplačem, keď sa stratím, lebo veď niekedy je to dosť frustrujúce, nie som s touto svojou črtou úplne stotožnená. Kto už len má rád svoje nedostatky?
Najdôležitejšia rada do života
A čo je tá jedna z najdôležitejších rád do života, ktorú som dostala? Keď sa stratíš, vráť s k najbližšej značke alebo k najbližšiemu miestu, kde si ešte vedela, kde si. Je to logické a väčšina sa s touto radou narodila a nikto im ju nemusel slávnostne odovzdávať, ale keď som sa prvýkrát (a ďalší a ďalšíkrát samozrejme tiež) stratila, prepadol ma pocit zúfalstva a neprepla som sa do módu boja o prežitie. Myslela som skôr na všetky možné spôsoby, akými sa dá v lese zahynúť než na to ako nájsť cestu. Ďalšia vec je to, že sa vám vtedy nechce vracať a dúfate, že za tou ďalšou zákrutou už určite bude značka. Veď som išla stále po ceste, nie je možné, aby som sa stratila! A to sa mám teraz vracať a prísť o tie našliapané metre? Veď som už prešla taký kus cesty! (Ak toto číta nejaký chlap, pravdepodobne už dávno prestal čítať a keď nie, tak si asi ťuká na čelo. Ospravedlňujem sa za spôsobenú ujmu.) Skrátka, aj keď viete, čo máte robiť, nie je vždy ľahké to urobiť. Lebo sa zároveň niekedy musíte niečoho vzdať. Niekedy je to už kus prejdenej cesty, niekedy niečo, čoho sa mi vzdáva ťažšie. Táto jedna rada, sa dá aplikovať aj všeobecne na život. Aj keď to znie trochu paradoxne. Vracať sa? Máme ísť predsa vpred, posúvať sa, napredovať. Dá sa to vysvetliť rôznymi spôsobmi, pre mňa to znamená, že vždy, keď zídem z cesty, jediným spôsobom, ako sa nájsť (alebo skôr nechať sa nájsť?), je vrátiť sa k Značke, ktorá ukazuje správny smer. Stane sa, že sa bojím, že tam tú Značku už nenájdem, že som už príliš veľakrát zabočila a ocitla som sa v nejakom cudzom lese. Alebo že sa mi Značka naschvál schovala. Ale je to zbytočný strach, ktorý ma chce odradiť od toho, aby som sa vrátila. Značka tam stále je a čaká až pôjdem okolo.
Tak do stratenia a nájdenia, priatelia!